همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: کتاب «چرا پتوی گامبالو پاره نشده بود؟» نوشته مژگان بابامرندی، قصه موجودات کوچک و دست‌داشتنی در دل جنگل است که از خواب زمستانی بیدار شده و با آمدن فصل بهار، سئوالی درباره یکی از دوستان ذهن آن‌ها را مشغول کرده است. سئوالی که می‌تواند پرسش ذهنی بسیاری از کودکان هم باشد. کودکانی که هنوز با بسیاری از راز و رمزهای زندگی آشنا نشده‌اند و دیدن اغلب اتفاق‌ها باعث تعجب، شگفتی و در نهایت پرسشگری آن‌ها می‌شود. موضوع قصه، بیدار شدن پنج حشره کوچک و دوست‌داشتنی به نام‌های ویزویزی، خال‌قرمزی، جیرجیری، شکمو و گامبالو از خواب زمستانی است. آن‌ها که پیش از خواب زمستانی با همدیگر قرار گذاشته بودند در نخستین روز بهار یکدیگر را در گوشه‌ای از جنگل ببینند و اولین صبحانه بهاری را با هم بخورند، بعد از بیداری از خواب زمستانی با صحنه تازه‌ای مواجه می‌شوند که برایشان تازگی دارد. سه دوست از آن جمع؛ ویزویزی، خال‌قرمزی و جیرجیری از خواب زمستانی بیدار شده و راه افتاده‌اند دنبال دو دست دیگر؛ شکمو و گامبالو اما آن دو دوست دیر کرده و سر قرار نرسیده‌اند. ویزویزی، خال‌قرمزی و جیرجیری در جست‌وجوهای خود برای یافتن دو دوست دیگر با صحنه‌های شگفت مواجه می‌شوند که برای آن‌ها تازگی دارد. دو پتو می‌بینند که از دلِ یکی از پتوها شکمو بیرون می‌آید، به دوستان کنجکاو سلام می‌دهد و می‌گوید گامبالو هم در دلِ پتوی دوم است و اگر آفتاب بیشتری به او بتابد حتما از پتو بیرون می‌آید. نویسنده توضیح بیشتری درباره چرایی اتفاق‌های قصه نمی‌دهد و یافتن پاسخ‌های صحیح و قطعی را به خود خوانندگان، کودکان واگذار می‌کند؛ رویکرد تأمل‌برانگیز که از نوآوری‌ها و خلاقیت‌ها در ادبیات کودک محسوب می‌شود، چرا که اغلب نویسندگان در قصه‌هایی که برای مخاطبان کودک می‌نویسند تقریبا به همه پرسش‌های مطرح در دلِ قصه پاسخ می‌دهند و عملاً هرگونه کوشش مخاطب کودک برای تفکر و اندیشه‌ورزی را پیشاپیش خنثی می‌کنند. در پایان داستان «چرا پتوی گامبالو پاره نشده بود؟» مخاطب کودک با سئوال‌های متعددی مواجه می‌شود که باید خودش برای آن‌ها پاسخ‌های دقیق و صحیح پیدا کند و در این پروسه پای مطالعات جانبی هم طبعاً به میان می‌آید و کودک برای دستیابی به پرسش‌های مطرح شده به سراغ کتاب‌های دیگر هم می‌رود و این روند می‌تواند فرهنگ مطالعه پیوسته را در ذهن و شخصیت کودک نهادینه و ماندگار کند. پنج شخصیت قصه مژگان بابامرندی در کتاب اخیر، همگی اسم برگرفته از صفت خود را دارند که مخاطب کودک باید اسم واقعی آن‌ها را بیاید و همچنین دانستن درباره مراحل تولد، رشد و زندگی آن‌ها هم به مخاطب واگذار شده است. تا پایان قصه هیچ اشاره‌ای به هویت واقعی دو شخصیت قصه‌ای؛ شکمو و گامبالو نمی‌شود و آن‌ها همواره به این اسم خطاب می‌شوند اما این مخاطب کودک است که باید حدس بزند و بعد مطمئن بشود که هویت واقعی این دو شخصیت قصه‌ای، «کِرم ابریشم» است و منظور از پتوی دور این موجودات هم، پیله کرم ابریشم است و دانستنی‌های دیگر که طبعاً دانستن آن‌ها می‌تواند برای مخاطب کودک جذاب باشد. به بیان دیگر، کودک در کنار خواندن یک کتاب قصه، کنجکاو می‌شود کتاب‌های دیگری هم درباره اجزای موضوع قصه بخواند و این روند همچنان تداوم یابد.
کتاب«چرا پتوی گامبالو پاره نشده بود؟» نوشته مژگان بابامرندی با تصویرگری باران صدیقیان و ناظر هنری علیرضا گلدوزیان توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای گروه سنی نوجوان (۷+ سال) در ۲۴ صفحه با شمارگان ۲۵۰۰ نسخه منتشر شده‌است.
درباره نویسنده
مژگان بابامرندی، نویسنده داستان در حوزه کودک و نوجوان است. وی متولد تهران و دارای کارشناسی در ادبیات فارسی و کارشناسی ارشد در ادبیات نمایشی است. وی برگزیده نخستین جشنواره ادبی «کام یوسف» برای کتاب فقط بابا می‌تواند مرا از خواب بیدار کند. و برگزیده پنجمین جشنواره مطبوعات کودک و نوجوان برای داستان پدربزرگ سلام بوده و در دوازدهمین جشنواره «کتاب سلام» برای کتاب پدربزرگ سلام مورد تقدیر ویژه قرار گرفته است. بابامرندی در بخش داستان تألیفی کودک و نوجوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در ۱۳۹۰، نهمین جشنواره کتاب سال شهید حبیب غنی‌پورو چهارمین جشنواره ادبی پروین اعتصامی نیز جزو نامزدان دریافت جایزه بوده‌است. اولین داستان او با عنوان مجسمه در سال ۱۳۷۴ در مجله کیهان بچه‌ها به چاپ رسید. اولین کتاب داستان وی نیز با عنوان هدیه‌ای برای نرگس در سال ۱۳۷۵ توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی انتشار یافت. از بابامرندی تاکنون بیش از ۲۰ عنوان کتاب داستان در حوزه کودک و نوجوان منتشر شده که عناوین برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
پدربزرگ سلام، انتشارات مدرسه، ۱۳۸۷
حتی مردها هم گاهی گریه می‌کنند، انتشارات مدرسه، ۱۳۸۷
اولین کلمه‌ام پروانه بود، انتشارات سروش، ۱۳۸۷
آفتاب از من و مهتاب گذشت، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۸۸
راز چه مزه‌ای می‌دهد، انتشارات علمی - فرهنگی، ۱۳۸۹
فقط بابا می‌تواند مرا از خواب بیدار کند، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۸۹
خانم شاعر و آقای بتهوون، نشر پیدایش، ۱۳۹۰
اسم سرخ‌پوستی من، انتشارات سروش، ۱۳۹۱
من یک مرد عنکبوتی شبیه رستم خواهم شد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۹۱
مامانم گم شده است، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۹۱
من مادر مادربزرگم بودم، نشر پیدایش، ۱۳۹۶
گوینده اخبار سکوت کرده است (نشر روزنه، ۱۳۹۷)
نظر شما